Czy ósmoklasista lub maturzysta z opinią stwierdzającą dysleksję potrzebuje badania w poradni psychologiczno-pedagogicznej przed przystąpieniem do egzaminu kończącego szkołę podstawową lub egzaminu maturalnego?

Dysleksja to specyficzne trudności w uczeniu się, które wpływają na rozwój umiejętności czytania, pisania oraz przetwarzania informacji. Uczniowie z tym zaburzeniem wymagają dodatkowego wsparcia, aby móc skutecznie radzić sobie w szkole. W przypadku uczniów u których zdiagnozowano dysleksję, często pojawia się pytanie, czy konieczne są badania kontrolne w poradni psychologiczno-pedagogicznej przed przystąpieniem do egzaminu ósmoklasisty lub maturalnego.

Diagnoza: „Dysleksja”

W sytuacji, gdy w wyniku diagnozy poradnia psychologiczno-pedagogiczna stwierdziła występowanie „specyficznych trudności w uczeniu się” (to jest „dysleksja”, „dysortografia”, „dysgrafia” lub „dyskalkulia”), wówczas nie ma potrzeby wykonywania dodatkowego, kontrolnego badania przed przystąpieniem ucznia do egzaminu, gdyż taka opinia ważna jest bezterminowo. Diagnoza specyficznych trudności w uczeniu się uprawnia do skorzystania z dostosowania warunków i form przeprowadzania egzaminów zarówno ósmoklasisty, jak i maturalnego. Każdego roku na stronie Centralnej Komisji Egzaminacyjnej publikowany jest komunikat dotyczący szczegółowych sposobów dostosowania warunków i form przeprowadzania egzaminu ósmoklasisty oraz maturalnego, z którym warto się zapoznać, aby wiedzieć, na jaki rodzaj wsparcia uczeń może liczyć. Aby móc skorzystać z możliwości, jakie daje opinia należy złożyć ją w szkole. Opinia, o której mowa powinna być wydana przez poradnię psychologiczno-pedagogiczną, w tym poradnię specjalistyczną, nie później niż do końca września roku szkolnego, w którym będzie przeprowadzany egzamin.

Warto nadmienić, że opinie o specyficznych trudnościach w nauce honorowane są także na niektórych uczelniach wyższych zarówno w Polsce, jak i na świecie, dlatego warto zapytać o tą kwestię u źródła.

Diagnoza: „Ryzyko dysleksji”

Inaczej sytuacja się ma, gdy w wyniku diagnozy stwierdzono u ucznia „ryzyko dysleksji”. Taka opinia nie jest podstawą do zdawania egzaminu w sposób, jaki będą go zdawać uczniowie z rozpoznaniem „dysleksji”. Uczniowie z rozpoznaniem „ryzyka dysleksji” lub trudnościami innego rodzaju będą zdawali egzamin w sali ogólnej z większością uczniów.

Czy jest szansa na dostosowanie warunków i form pisania egzaminu u ucznia, który nie ma zdiagnozowanych specyficznych trudności w uczeniu się?

Tak. Grupa tych uczniów jest dość spora i mogą z niej skorzystać:

uczniowie korzystający z orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego (słabosłyszący i niesłyszący, słabowidzący i niewidomi, z niepełnosprawnością ruchową, z afazją, z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim, z autyzmem, w tym z zespołem Aspergera, z niepełnosprawnościami sprzężonymi, niedostosowani społecznie oraz zagrożeni niedostosowaniem społecznym)
uczniowie z czasową niesprawnością rąk, z chorobami przewlekłymi, chorzy lub niesprawni czasowo, z zaburzeniem widzenia barw (na podstawie zaświadczenia lekarskiego)
uczniowie, którzy znaleźli się w sytuacji kryzysowej lub traumatycznej; uczniowie, którzy mają trudności adaptacyjne związane z wcześniejszym kształceniem za granicą; uczniowie z zaburzeniami komunikacji językowej (cudzoziemcy) oraz obywatele Ukrainy (na podstawie opinii Rady Pedagogicznej szkoły)
uczniowie z zaburzeniami komunikacji językowej (na podstawie opinii z poradni psychologiczno-pedagogicznej)
uczniowie z chorobami przewlekłymi (na podstawie orzeczenia o potrzebie indywidualnego nauczania)

Kiedy warto przeprowadzić badanie kontrolne w poradni?

Gdy u naszego dziecka rozpoznano „dysleksję”, zwykle nie ma potrzeby wykonywania dodatkowego, kontrolnego badania w poradni. W sytuacji, gdy z uczniem dzieje się coś niepokojącego: nasilają się trudności w nauce, pojawiają się zaburzenia zachowania lub zaburzenia nastroju, wówczas zalecamy konsultację z psychologiem. Podczas spotkania specjalista dobierze odpowiednie formy pomocy do zgłaszanego problemu i wyznaczy dalszą drogę niezbędnych działań.

Wyjątek od reguły stanowią uczniowie z diagnozą „dysleksji o głębokim charakterze zaburzeń”, u których badanie kontrolne ma na celu monitorowanie efektów uczenia się.

Podsumowanie

Zarówno ósmoklasista, jak i maturzysta z diagnozą specyficznych trudności w nauce nie muszą ponownie pojawiać się w poradni psychologiczno-pedagogicznej na badaniu kontrolnym, gdyż otrzymana opinia uprawnia ucznia do dostosowania warunków i form zdawania obu tych egzaminów zgodnie z zaleceniami Centralnej Komisji Egzaminacyjnej do ich indywidualnych potrzeb. O badanie kontrolne powinni natomiast zatroszczyć się rodzice uczniów z „ryzyka dysleksji”, których ważność opinii dobiega końca, gdyż taki dokument jest ważny zwykle 2 lata (czas ten określony jest zwykle w jednym z ostatnich zaleceń w ramach wskazanych form pomocy w domu). Warto zatem zajrzeć do otrzymanej opinii i upewnić się, czy posiadany dokument będzie obowiązywał na egzaminie.

Podstawa prawna

Opracowała: mgr Paulina Łodyga