STREFA TERAPEUTY INTEGRACJI SENSORYCZNEJ
W tym nietypowym dla nas wszystkich czasie chciałabym dzielić się z Państwem pomysłami, ćwiczeniami oraz zabawami, które sama robię w domu ze swoimi dziećmi. Zaglądajcie na naszą stronę, ponieważ będę sukcesywnie uzupełniała ją o nowe ćwiczenia.
mgr Katarzyna Pasieczna
(fizjoterapeuta, pedagog, terapeuta SI)
Układ dotykowy
- “Dotykowe pudełko”
Weź pudełko po butach lub poszewkę na poduszkę. Umieść w środku różne przedmioty, po czym poproś dziecko, by wkładając rękę do pudełka i spróbowało zgadnąć, jakiego przedmiotu dotyka. - Zabawa w kąpieli
Zachęcaj dziecko do używania podczas kąpieli różnych rodzajów gąbek, mydeł i ręczników. Zaproponuj maluchowi myjki o różnych fakturach, gąbki o odmiennych kształtach. Możesz też dodać do kąpieli odrobinę krochmalu z mąki ziemniaczanej. - „Naleśnik”
Ciasno zroluj dziecko w koc, bawiąc się w smarowanie i zawijanie naleśnika. - Malowanie dłońmi, stopami
Farbę przeznaczoną do malowania palcami możesz zmieszać z innymi materiałami np. kaszą, piaskiem, ryżem itp. Stwórzcie też własną „farbę” z kisielu, galaretki czy pianki do golenia. Można wykorzystać do malowania różne powierzchnie (płytki w łazience, rozłożone pudło, folię malarską). - Tworzenie własnych mas sensorycznych
Masa solna: 1,5 szklanki mąki pszennej, pół szklanki mąki ziemniaczanej, 2 szklanki soli, 1 szklanka wody.
Sztuczny śnieg: 1 pianka do golenia, 8 paczek sody oczyszczonej, 2 łyżki mąki ziemniaczanej. Duża ilość = więcej zabawy! 🙂
Piankolina: 1 kg mąki ziemniaczanej, 1 pianka do golenia, odrobina płynu do naczyń. Można też dodać barwniki spożywcze.
Układ przedsionkowy
(odpowiedzialny m.in. za ruch i równowagę, napięcie mięśniowe, koordynację)
- Skakanie na piłce
Wspólne zabawy na dużej piłce (odbijanie, unoszenie, dociskanie do ściany, kładzenie się na piłce przodem i tyłem). - Tor przeszkód
Stwórzcie wspólnie tor przeszkód taki, który będzie wymagał od dziecka pełzania, skakania, wspinania, turlania, celowania itp. Użyjcie taśmy malarskiej (którą doskonale można stworzyć linię do chodzenia czy przeskakiwania, przyklejenie taśmy na futrynie i stworzenie pajęczyny, którą trzeba przejść), poduszek (na których można skakać czy przekładać, tunel (oczywiście pod krzesłami) oraz różnego rodzaju rzeczy, które przyjdą Wam do głowy. - Turlanie
Turlanie się po pokoju: transportowanie zabawek trzymanych w rękach czy w nogach, na drugi koniec pokoju. - Bieganie
Przypomnij sobie zabawę w berka: może być to np. berek drewniany, plastikowy, metalowy czy kolorowy. Biegając po pokoju dziecko musi na stop dotknąć np. czegoś drewnianego lub czegoś w wybranym kolorze.S - Skakanie
Zachęcaj dziecko do zeskakiwania z niewielkiego podwyższenia (np. pierwszego stopnia schodów), wskakiwania na oznaczone pole, grę w klasy, zabawę skakanką, przeskakiwanie przez rozłożoną z szalików drabinę. - Ślizganie na kocyku
Dziecko kładzie się na kocu na brzuchu i przemieszcza się po mieszkaniu (domowa deskorolka).
Układ proprioceptywny
(tzw. czucie głębokie, dostarcza wrażeń z mięśni i stawów)
- Siłowanie
Usiądź na podłodze i powiedz dziecku „Spotkałeś na swojej drodze ogromny kamień, spróbuj go przepchnąć”. - Masaż
Mocne dociskanie całego ciała.
Zawijanie dziecka w tzw: naleśnik (koc, kołdrę): możemy go ugniatać z różnym naciskiem, dziecko ma się wydostać, a my mu w tym przeszkadzamy.
Zabawa w ,,kanapkę”: dziecko kładzie się na podłodze pierwsze, następnie możemy układać koce, poduszki, zabawki, czy rodzeństwo tworząc kolejne warstwy 🙂
Układ wzrokowy
(tzw. percepcja wzrokowa)
- Zapamiętanie jak największej ilości przedmiotów eksponowanych na obrazku.
- Wyszukiwanie różnic lub podobieństw na obrazkach.
- Układanie puzzli, gra w “Dobble wiosenne” (pdf; 1671 KB; PL), “Dobble letnie” (pdf; 1889 KB; PL), “Detektyw”, “Wiosenne kwiaty- sudoku (pdf; 930 KB; PL).
- Zwracanie uwagi na szczegóły w otoczeniu np. szukamy w pomieszczeniu wszystkich rzeczy w danym kolorze czy kształcie.
- Kolorowanie według wzoru.
- Ćwiczenia polegające na wodzeniu przedmiotu oczami (głowa bez ruchu).
- Gra “Domino letnie” (pdf; 974 KB; PL).
Percepcja słuchowa
- Zgadywanie odgłosów z otoczenia w domu i na spacerze: wsłuchujemy się w ciszę i staramy się rozpoznać dobiegające odgłosy. Pomocny link: odgłosy.pl.
- Różnicowanie dźwięków: dziecko zamyka oczy lub odwraca się, a druga osoba uderza w jakiś przedmiot (np. garnek, blat stołu). Zadanie polega na tym, aby zgadnąć, co jest źródłem dźwięku.
- Klaszczemy lub stukamy, a dziecko posuwa się do przodu tyle kroków, ile było klaśnięć.
- Naśladowanie dźwięków.
- Ruletka – odgłosy zwierząt: zadanie polega na wylosowaniu zwierzątka i naśladowaniu dźwięku, który wydaje.
- Ruletka – wersja II: zadanie polega na wylosowaniu zwierzątka lub czynności i naśladowaniu dźwięku, który symbolizuje wylosowany obrazek.
- Zabawa w rymy: zabawa polega na tym, aby do nazwy obrazka głównego odnaleźć obrazek, którego nazwa się rymuje.
- W przypadku nadwrażliwości słuchowej zaleca się słuchanie muzyki relaksacyjnej np. Mozarta w trakcie zabawy (15-30 minut dziennie; wysokie częstotliwości dźwięków łagodzą nadwrażliwość słuchową; głośność komfortowa dla dziecka).
Ćwiczenia rozwijające planowanie motoryczne
- Ćwiczenia ruchowe według instrukcji słownej: skakanie jak króliczek/żaba, wyciąganie szyi jak żyrafa, maszerowanie do przodu, do tyłu lub w prawo/lewo, chodzenie raz na piętach raz na palcach, kładzenie się na brzuchu/plecach. Zachęcamy do zabawy w ruletkę: Zabawy naśladowcze – zwierzęta
- Naśladowanie różnych pozycji ciała po dorosłym (np. dorosły wykonuje ćwiczenia gimnastyczne, dziecko po nim powtarza). Ułatwieniem dla dziecka będzie kontrola w lustrze. Zachęcamy do zabawy w ruletkę: Zabawy naśladowcze – wersja II Zabawy naśladowcze – wersja III
- Przyjmowanie pozycji takich, jak na zdjęciach w gazecie czy książce.
- Zabawy przy muzyce rozwijające koordynację i schemat ciała: taniec, poruszanie określoną częścią ciała, wystukiwanie lub wyklaskiwanie rytmów, imitacje ruchowe do słów piosenki: “Głowa, ramiona, kolana pięty”
Bibliografia:
Carol Stock Kranowitz "Nie zgrabne dziecko w świecie gier i zabaw"
Carol Stock Kranowitz "Nie zgrabne dziecko”
Joe Niewman, Carol Kranowitz "Zgrabne - nie zgrabne dziecko”
Angie Voss "Zrozumieć sygnały sensoryczne dziecka”
Lucy Jane Miller "Dzieci w świecie doznań"
Lindsey Biel, Nancy Peske "Jak wychować sensorycznego bystrzaka"
Margaret Sasse "Smart Strat. Praktyczne ćwiczenia według metody ,,Udanego Startu"" - propozycja dla maluszków
Chciałabym przedstawić kilka ćwiczeń z metody, którą bardzo lubię i która jest mi bliska: jest to Metoda Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne. Metoda W. Sherborne zalecana jest dzieciom z zaburzeniami integracji sensorycznej i nie tylko. Ćwiczeniach rozwijają integrację własnego ciała, a ćwiczenia w parach dają poczucie bliskości ćwiczących partnerów. Metoda pozytywnie wpływa na strefę emocjonalną i społeczną dziecka, daje wiele radości oraz zmniejsza nadwrażliwość dotykową. Zachęcam!
Propozycja ćwiczeń metodą Weroniki Sherborne:
- Tapczan – dorosły kładzie się na wznak – dziecko kładzie się na dorosłym.
- Naleśnik – zawijamy dziecko w koc (jak naleśnik) i toczymy po podłodze.
- Paczka – dziecko lub dorosły zwija się „w paczkę” – kłębek. Druga osoba usiłuje rozwiązać „paczkę” tzn. rozprostować nogi i ręce osoby zwiniętej w kłębek.
- Skała – jedna osoba klęka na kolanach podpierając się rękami. Dziecko usiłuje przewrócić „skałę”.
- Koniki – jedno dziecko/rodzic leży na podłodze, drugie w pozycji stojącej z tyłu trzyma go za ręce i ciągnie po podłodze. Zmiana ról.
- Kłoda – jedno dziecko/rodzic leży na plecach, drugie stara się go obrócić na brzuch. Zamiana ról.
- Kamień – jedno dziecko/rodzic leży na plecach, drugie stara się go odciągnąć od podłogi.
- Mostek – jedno dziecko/rodzic tworzy most w klęku podpartym, drugie wdrapuje się na „most” i prześlizguje pod nim. Zamiana ról.
- Koncert – gra na plecach – dziecko leży na podłodze, a dorosły wystukuje na jego plecach rytm.
- Moje/Twoje – siad w parach naprzeciwko siebie i zadajemy kolejno polecenia typu: dotknij swojego nosa, pokaż prawą rękę, poklep kolano partnera.
- Pobudka – uczestnicy leżą na podłodze i przeciągają się jak najwyżej (sięgając rękami i nogami do sufitu), jak najszerzej.
- Wiatraczek – obracanie się wokół własnej osi.
- Raczkowanie – pokonywanie przeszkód leżących na podłodze (porozrzucane zabawki, zrolowane koce, poduszki itp.).
- Wagoniki – dziecko siada przed dorosłym i wspólnie przesuwają się do przodu, do tyłu po całej sali.
- Fotelik – rodzic siada o turecku, a dziecko na jego kolanach. Kołysanie w fotelikach – słuchanie muzyki relaksacyjnej.
- Wycieczka – dorosły ciągnie dziecko leżące na kocu po podłodze. Zamiana ról.
Bibliografia:
Marta Bogdanowicz, Dariusz Okrzesik "Opis i planowanie zajęć według Metody Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne”
Inne pomysły na zabawy: